Materiał diagnostyczny z biologii - Arkusz II, Matura 2014, Biologia, Matury biologia - rozszerzenie

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Miejsce
na naklejkę
z kodem szkoły
dysleksja
MATERIAŁ DIAGNOSTYCZNY
BIOLOGIA
POZIOM ROZSZERZONY
Czas pracy 150 minut
Instrukcja dla zdającego
1.
Sprawdź, czy arkusz zawiera 14stron (zadania 1–34).
Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu zespołu
nadzorującego.
2.
Odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym
przy każdym zadaniu.
3.
Pisz czytelnie. Używaj długopisu /pióra tylko z czarnym
tuszem/atramentem.
4.
Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraźnie przekreśl.
5.
Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie.
6.
Możesz korzystać z ołówka i gumki (wyłącznie do rysunków)
oraz linijki.
Za rozwiązanie
wszystkich zadań
można otrzymać
łącznie
60 punktów
Życzymy powodzenia!
Wypełnia zdający przed
rozpoczęciem pracy
PESEL ZDAJĄCEGO
2
Materiał diagnostyczny z biologii
Poziom rozszerzony
Zadanie 1. (
1 pkt
)
Na wykresie przedstawiono wpływ temperatury otoczenia na czas krzepnięcia krwi
człowieka.
20
15
10
5
0
0
5
10
15
20
25
30
35
Temperatura (
0
C)
Sformułuj wniosek dotyczący zależności pomiędzy temperaturą otoczenia a czasem
krzepnięcia krwi.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 2. (
1 pkt
)
Po nieprawidłowym przetoczeniu krwi erytrocyty dawcy ulegają aglutynacji (zlepieniu)
przeciwciałami obecnymi we krwi biorcy. W celu ustalenia grupy krwi pacjenta przed
planowanym zabiegiem przetoczenia krwi, dodano próbki jego krwi do surowicy krwi z grupy
A oraz do surowicy krwi z grupy B. Aglutynacja nastąpiła w obydwu typach surowicy.
Ustal grupę krwi pacjenta. Uzasadnij odpowiedź jednym argumentem.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 3. (
2 pkt
)
Podczas wypadków dochodzi czasami do przebicia klatki piersiowej człowieka aż do jamy
opłucnej. Objawem takiego urazu jest syk towarzyszący ruchom klatki piersiowej,
spowodowany przepływem powietrza przez powstały otwór. Pierwsza pomoc polega
na szczelnym zamknięciu otworu w klatce piersiowej folią lub plastrem.
a)
Wyjaśnij, jakie zmiany
w płucach
człowieka mogą być następstwem takiego urazu
przy braku właściwej pomocy.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
b)
Uzasadnij, posługując się jednym argumentem, dlaczego pierwsza pomoc powinna
być udzielana w opisany sposób.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
 Materiał diagnostyczny z biologii
Poziom rozszerzony
3
Zadanie 4. (
2 pkt
)
Sposób wentylacji płuc nie jest taki sam u wszystkich ludzi. Jeżeli w wentylacji płuc bierze
udział przede wszystkim przepona, takie oddychanie nazywane jest brzusznym
lub przeponowym. Gdy większe znaczenie ma praca klatki piersiowej, mówi się o oddychaniu
piersiowym.
Zaplanuj obserwację umożliwiającą sprawdzenie, który typ wentylacji częściej
występuje u kobiet, a który u mężczyzn. Uwzględnij grupy badawcze oraz sposób
prowadzenia obserwacji.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 5. (
2 pkt
)
Wśród mięśni szkieletowych wyróżnia się tak zwane mięśnie białe i mięśnie czerwone.
Mięśnie białe, glikolityczne (oddychające beztlenowo), przystosowane są do krótkich
oraz intensywnych skurczów, natomiast mięśnie czerwone, w których zachodzą głównie
procesy oddychania tlenowego, pracują długo i wytrwale.
a) Podaj jedną cechę budowy komórek mięśni czerwonych, będącą przystosowaniem
do wykonywanej pracy.
...........................................................................................................
b) Uzasadnij jednym argumentem adaptacyjny charakter podanej cechy budowy.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 6. (
2 pkt
)
Szyszynka to mały, okrągły gruczoł dokrewny położony nad móżdżkiem, pomiędzy
półkulami mózgowymi. Aktywność szyszynki jest zależna od światła. Hormon produkowany
przez szyszynkę wpływa na czynność wewnątrzwydzielniczą podwzgórza, przez co może
opóźniać dojrzewanie płciowe oraz stanowi przekaźnik informacji o potrzebie zmiany
aktywności życiowej organizmu poprzez wpływanie na ośrodki snu i czuwania.
a)
Podaj nazwę hormonu produkowanego przez szyszynkę.
.................................................
b)
Uzasadnij, dlaczego osoby śpiące w zaciemnionych pomieszczeniach rano śpią dłużej.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
4
Materiał diagnostyczny z biologii
Poziom rozszerzony
Zadanie 7. (
2
pkt
)
Uzupełnij tabelę, w której porównano stan fizjologiczny niektórych elementów budowy
skóry w sytuacji, gdy jest nam zbyt ciepło oraz gdy jest nam zbyt zimno.
Element budowy skóry Gdy jest nam zbyt ciepło Gdy jest nam zbyt zimno
Naczynia krwionośne
rozszerzają się
kurczą się
Mięsień przywłosowy
Gruczoł potowy
Zadanie 8. (
2 pkt
)
Powierzchnia błony śluzowej jelita jest pokryta kosmkami jelitowymi, wewnątrz których
biegną naczynia włosowate i limfatyczne. Na rysunku przedstawiono transport substancji
pokarmowych przez komórkę nabłonka kosmka.
Na podstawie analizy rysunku
a)
Podaj jeden czynnik niezbędny do wchłaniania produktów rozkładu tłuszczów.
.......................................................................................................................................................
b) Określ, który układ wewnętrzny transportuje tłuszcze w organizmie człowieka.
.......................................................................................................................................................
Zadanie 9. (
1 pkt
)
Do trzech probówek A, B i C, zawierających po 5 ml 1% roztworu skrobi, dodano po 1 ml
następujących substancji:
- do probówki A – wodę,
- do probówki B – amylazę trzustkową oraz NaOH,
- do probówki C – amylazę trzustkową oraz HCl.
Probówki umieszczono na 30 minut w łaźni wodnej w temperaturze 37°C. Po 30 minutach
do każdej próbówki dodano po jednej kropli płynu Lugola.
Określ, w której probówce płyn Lugola
nie zmienił barwy
na ciemnoniebieską.
Odpowiedź uzasadnij jednym argumentem.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Materiał diagnostyczny z biologii
Poziom rozszerzony
5
Zadanie 10. (
2 pkt
)
W tabeli dokonano przeglądu gatunków tasiemców, których żywicielem ostatecznym
lub pośrednim może być człowiek.
Żywiciele
Sposób zarażenia się pasożytem
przez człowieka
pośredni
ostateczny
Tasiemiec
nieuzbrojony
krowa
człowiek
zjedzenie surowego lub niedogotowanego
mięsa wołowego zawierającego wągry
Tasiemiec
uzbrojony
świnia
człowiek
zjedzenie niedosmażonego
lub niedogotowanego mięsa wieprzowego
zawierającego wągry
Bruzdogłowiec
szeroki
oczlik,
szczupak
człowiek, pies,
kot, świnia
zjedzenie niedogotowanej lub niedosmażonej
ryby zawierającej larwy
Tasiemiec
bąblowcowy
krowa, świnia,
owca, człowiek
pies, kot,
wilk, lis
nieprzestrzeganie zasad higieny
w kontaktach ze zwierzętami domowymi
i połknięcie jaja z onkosferą
Na podstawie informacji zapisanych w tabeli sformułuj dwie zasady postępowania
w życiu codziennym, chroniące człowieka przed zarażeniem tasiemcami.
1)
...................................................................................................................................................
2)
..................................................................................................................................................
Zadanie 11. (
2 pkt
)
Na rysunku przedstawiono budowę jądra komórkowego.
X
otoczka jądrowa
karioplazma
chromatyna
a) Podaj nazwę struktury oznaczonej na rysunku X.
………………...........……….…..…..
b) Wymień dwa główne składniki chemiczne chromatyny.
.....................................................................................................................................................
Zadanie 12. (
2 pkt
)
Podziały komórek eukariotycznych mogą mieć postać mitozy lub mejozy.
Podaj dwie różnice dotyczące efektów podziału mitotycznego i mejotycznego.
1)
...................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
2)
...................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Gatunek
tasiemca
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • mement.xlx.pl

    • Tematy