mate konf

mate konf, zrównoważony rozwój obszarów wiejskich

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
ZASOBY PRZYRODNICZE
SZANSĄ
ZRÓWNOWAŻONEGO
ROZWOJU
pod redakcją
dr. hab. Piotra Hewelke, prof. SGGW
Wydawnictwo SGGW
Warszawa 2007
Opracowanie przygotowano na zamówienie Ministra Środowiska
reprezentowanego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
w ramach umowy Nr EFP/V PI/2.1/6/2007
Kierownik merytoryczny szkolenia
dr hab. Piotr Hewelke, prof. SGGW
Kierownik szkolenia
mgr Maria Stanek
Koordynator pomocniczy
mgr inż. Dorota Kacprzak
Recenzja merytoryczna
prof. dr hab. Edward Pierzgalski
Projekt okładki
Marek Szczęsny
Fotografi a na okładce
Daria Sikorska
Redaktor techniczny
Tomasz Ruchniewicz
ISBN 978-83-7244-886-6
Wydawnictwo Wydawnictwo SGGW
ul. Nowoursynowska 166, 02-787 Warszawa
tel. (0 22) 593 55 20 (-22 – sprzedaż), fax (0 22) 593 55 21
e-mail: wydawnictwo@sggw.pl
www.wydawnictwosggw.pl
Druk: Agencja Reklamowo-Wydawnicza A. Grzegorczyk, www.grzeg.com.pl
Autorzy opracowania
dr hab. Piotr Hewelke, prof. SGGW – redaktor naukowy
kierownik Międzywydziałowego Studium Ochrony Środowiska SGGW w Warszawie
prof. dr hab. Edward Pierzgalski – recenzent merytoryczny
Katedra Kształtowania Środowiska
Wydział Inżynierii i Kształtowania Środowiska SGGW w Warszawie
dr inż. Grzegorz Bartoszewski
Katedra Genetyki, Hodowli i Biotechnologii Roślin
Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu SGGW w Warszawie
dr inż. arch. Mirosława Górecka
Katedra Budownictwa i Geodezji
Wydział Inżynierii i Kształtowania Środowiska SGGW w Warszawie
prof. dr hab. Marian Granops
kierownik Zakładu Wodociągów i Kanalizacji, Katedra Budownictwa i Geodezji
Wydział Inżynierii i Kształtowania Środowiska SGGW w Warszawie
dr hab. Józef Mosiej, prof. SGGW
kierownik Zakładu Kształtowania Środowiska i Melioracji, Katedra Kształtowania Środowiska
Wydział Inżynierii i Kształtowania Środowiska SGGW w Warszawie
dr inż. Paweł Oglęcki
Katedra Kształtowania Środowiska
Wydział Inżynierii i Kształtowania Środowiska SGGW w Warszawie
prof. dr hab. Henryk Pawłat
Katedra Kształtowania Środowiska
Wydział Inżynierii i Kształtowania Środowiska SGGW w Warszawie
dr hab. Bolesław Porter, prof. SGGW
Katedra Użytkowania Lasu
Wydział Leśny SGGW w Warszawie
dr inż. Henryk Roszkowski
Katedra Organizacji i Inżynierii Produkcji
Wydział Inżynierii Produkcji SGGW w Warszawie
dr inż. Tomasz Rozbicki
Katedra Inżynierii Wodnej i Rekultywacji Środowiska
Wydział Inżynierii i Kształtowania Środowiska SGGW w Warszawie
dr inż. Jolanta Stawicka
Katedra Ochrony Środowiska
Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu SGGW w Warszawie
dr inż. Edyta Waniek
konsultant MTD Mark Polska Sp. z o.o.
dr hab. inż. Barbara Żarska
Katedra Ochrony Środowiska
Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu SGGW w Warszawie
Spis treści
Piotr Hewelke
Zasoby przyrodnicze szansą zrównoważonego rozwoju ................................... 5
Jolanta Stawicka
Ochrona różnorodności biologicznej .................................................................. 13
Barbara Żarska
Europejska sieć ekologiczna Natura 2000 i inne przyrodnicze obszary
chronione z uwzględnieniem wartości zasobów kulturowych ............................ 43
Mirosława Górecka
Niskoenergetyczne budownictwo wiejskie i zgodność architektoniczna
z krajobrazem w aspekcie zrównoważonego rozwoju ....................................... 69
Józef Mosiej
Działania rolnośrodowiskowe szansą zrównoważonego rozwoju
sektora rolniczego, wsi i gospodarstw rolnych ................................................... 83
Henryk Roszkowski
Możliwości fi nansowania i zarządzanie projektami związanymi
z ochroną przyrody ............................................................................................ 97
Tomasz Rozbicki
Globalne zmiany klimatu – pewniki i hipotezy ................................................... 119
Marian Granops, Piotr Hewelke
Zasoby wodne i ich jakość jako szansa dla zrównoważonego rozwoju ............ 135
Henryk Pawłat
Oceny oddziaływania na środowisko projektów planów,
programów i przedsięwzięć jako narzędzie zrównoważonego rozwoju ............. 153
Grzegorz Bartoszewski
Genetycznie modyfi kowane organizmy – szanse i zagrożenia ......................... 169
Bolesław Porter
Użytkowanie lasu w trwałej, wielofunkcyjnej gospodarce leśnej ....................... 191
Edyta Waniek, Paweł Oglęcki
Wypalanie traw i pożary – zagrożenie dla bioróżnorodności
i zasobów przyrody nieożywionej ...................................................................... 209
Piotr Hewelke
Katedra Kształtowania Środowiska SGGW
ZASOBY PRZYRODNICZE SZANSĄ
ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU
Wykład wprowadzający
Zasoby naturalne są składnikami przyrody, które tworzą środowisko życia czło-
wieka (biotop) i jednocześnie stanowią czynniki procesów produkcyjnych. W wyniku
rozwoju cywilizacyjnego i ogromnego wzrostu produkcji materialnej zdecydowana
większość zasobów naturalnych utraciła przypisywany im przez ekonomię klasyczny
charakter dóbr wolnych. Zasoby naturalne są z zasady dobrami integralnymi, które
łączą w sobie różne sposoby i kierunki użytkowania. Niewiele jest więc sytuacji,
kiedy racjonalną decyzję można podjąć tylko na podstawie tradycyjnego rachunku
ekonomicznego. Najczęściej potrzebne jest tu włączenie wartościowania społecz-
nego, które uwzględnia różne warianty użycia danego zasobu z uwzględnieniem
subiektywnych stanowisk różnych grup interesów.
O strategii zarządzania zasobami decydują przede wszystkim ich właściwo-
ści. Jako podstawowe przyjmuje się tu kryteria odnawialności i wyczerpywalności.
Zasoby nieodnawialne (np. gaz ziemny, węgiel, ropa naftowa, sól) wydobyte i prze-
tworzone znikają bezpowrotnie w swojej pierwotnej formie. Zasoby odnawialne (np.
woda, fl ora, fauna) ulegają odnowieniu w naturalnych procesach biologicznych lub
wspomaganych przez człowieka. W związku z powyższym zarządzanie zasobami
odnawialnymi koncentruje się na utrzymaniu zasobu w stałej dyspozycyjności, co
wiąże się z jego ciągłym odtwarzaniem. Procesy odtworzeniowe mogą mieć charak-
ter naturalny i związane są ze zdolnością ekosystemów do zachowania względnie
stałego stanu równowagi poprzez odpowiednią koordynację i regulację procesów
życiowych. Ekosystem jest więc układem dynamicznym, charakteryzującym się
określonym przepływem energii i materii. Układ ten podlega zwykle silnej antro-
popresji, która może prowadzić do istotnych zmian w jego produktywności. W tej
sytuacji kluczową rolę odgrywa odporność ekosystemu na zaburzenia, czyli zdol-
ności do samoregulacji. Działanie człowieka na rzecz utrzymania tej odporności,
z którą wiąże się pojemność utylizacyjna ekosystemu, jest jednym z podstawowych
kryteriów ekorozwoju. Utrata omawianych zdolności jest wynikiem działań nieświa-
domych, pozbawionych przezorności lub błędnych i egoistycznych decyzji, prowa-
dzących często w skali jednostek terytorialnych do ograniczenia lub utraty ich szans
rozwojowych.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

mement.xlx.pl