Matura z biologii - styczeń 2010 - Arkusz II, arkusze maturalne biologia

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Miejsce
na naklejkę
MATERIAŁ ĆWICZENIOWY
Z BIOLOGII
POZIOM ROZSZERZONY
Czas pracy 150 minut
STYCZEŃ 2010
Instrukcja dla zdającego
1.
Sprawdź, czy arkusz zawiera 14 stron (zadania 1 – 35).
Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu zespołu
nadzorującego.
2.
Odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym przy kaŜdym
zadaniu.
3.
Pisz czytelnie. UŜywaj długopisu/pióra tylko z czarnym
tuszem/atramentem.
4.
Nie uŜywaj korektora, a błędne zapisy wyraźnie przekreśl.
5.
Pamiętaj, Ŝe zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie.
6.
Podczas egzaminu moŜesz korzystać z linijki.
Za rozwiązanie
wszystkich zadań
moŜna otrzymać
łącznie
60 punktów
śyczymy powodzenia!
Wypełnia zdający przed
rozpoczęciem pracy
KOD
ZDAJĄCEGO
PESEL ZDAJĄCEGO
2
Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Poznaniu
Materiał ćwiczeniowy z biologii
Poziom rozszerzony
Zadanie 1. (
2 pkt
)
Wazopresyna i oksytocyna to hormony o podobnej budowie - oba są cyklicznymi peptydami.
Do przedstawiania składu białek uŜywa się trzyliterowych skrótów nazw aminokwasów,
np. „Cys” to cysteina.
Na schemacie przedstawiono budowę oksytocyny i wazopresyny.
Na podstawie schematu, podaj jedno podobieństwo i jedną róŜnicę w budowie tych
hormonów.
Podobieństwo - ……………………………………………………………………….............…
S-S – mostek siarczkowy
Cys – cysteina
Tyr – tyrozyna
Phe – fenyloalanina
Gln- glutamina
Asn – asparagina
Pro – prolina
Arg – arginina
Gly– glicyna
Leu - leucyna
Ile - izoleucyna
RóŜnica - …………………………………………………………………………………..........
.......................................................................................................................................................
Zadanie 2. (
2 pkt
)
Na rysunku przedstawiono budowę komórki trzustki, która produkuje i wydziela enzymy
trawienne.
a)
Podaj nazwę struktury komórkowej oznaczonej literą X i określ jej funkcję.
.....................................................................................................................................................
b)
Wyjaśnij, dlaczego rozbudowana szorstka siateczka wewnątrzplazmatyczna jest
przystosowaniem do funkcji pełnionej przez tę komórkę.
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Poznaniu
Materiał ćwiczeniowy z biologii
Poziom rozszerzony
3
Zadanie 3. (
1 pkt
)
Na wykresie przedstawiono mechanizmy regulujące wydzielanie soku Ŝołądkowego.
Na podstawie wykresu, uporządkuj mechanizmy kontrolujące wydzielanie soku
Ŝołądkowego pod względem długości okresu stymulacji Ŝołądka, zaczynając
od mechanizmu o najdłuŜszym działaniu.
.....................................................................................................................................................
Zadanie 4. (
2 pkt
)
Wraz ze wzrostem wysokości nad poziomem morza maleje zawartość tlenu w powietrzu
(obniŜa się ciśnienie gazów atmosferycznych), dlatego ludzie urodzeni na nizinach mają
w górach, na duŜych wysokościach, problemy - odczuwają duszności, zmęczenie i osłabienie.
Są to objawy hipoksji.
Wymień dwa procesy adaptacyjne, uruchamiane w organizmie człowieka
przebywającego na duŜych wysokościach, chroniące przed hipoksją
.
1.
..................................................................................................................................................
2.
..................................................................................................................................................
Zadanie 5. (
1 pkt
)
Uporządkuj we właściwej kolejności wymienione etapy mitozy, wpisując do poniŜszej
tabeli cyfry 1-5.
Numer
etapu
Chromosomy ustawiają się w płaszczyźnie równikowej dzielącej się komórki.
Dzielą się centromery łączące chromatydy siostrzane, co powoduje ich
rozchodzenie się do przeciwległych biegunów komórki.
Chromosomy na dwóch biegunach komórki ulegają despiralizacji.
Z nici chromatynowych formują się chromosomy.
KaŜdy chromosom składa się z dwóch chromatyd siostrzanych połączonych
centromerem.
Charakterystyka etapu
4
Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Poznaniu
Materiał ćwiczeniowy z biologii
Poziom rozszerzony
Zadanie 6. (
2 pkt
)
Cząsteczka kaŜdego białka ma określoną strukturę drugorzędową, którą stanowi przestrzenne
zwinięcie łańcucha aminokwasów połączonych wiązaniami peptydowymi. WyróŜnia się dwa
podstawowe rodzaje struktury drugorzędowej:
a
i β.
Wśród wymienionych cech budowy podkreśl dwie, charakterystyczne dla struktury β.
A.
Łańcuch aminokwasów zwinięty na kształt cylindra.
B.
Łańcuch aminokwasów pofałdowany na kształt harmonijki.
C.
Wiązania wodorowe i wiązania peptydowe ułoŜone naprzemiennie.
D.
Wiązania wodorowe między równoległymi łańcuchami peptydowymi.
E.
Wiązania wodorowe między co czwartym wiązaniem peptydowym pojedynczego
łańcucha aminokwasów.
Zadanie 7. (
1 pkt
)
W tabeli przedstawiono informacje dotyczące występowania aminokwasów egzogennych
w nasionach grochu oraz kukurydzy.
Aminokwas
Groch
Kukurydza
Tryptofan
+
-
Metionina
+
-
Walina
+
+
Histydyna
+
+
Treonina
+
+
Fenyloalanina
+
+
Leucyna
+
+
Izoleucyna
-
+
Lizyna
-
+
Podaj jeden argument, za pomocą którego uzasadnisz, Ŝe białka występujące
w nasionach grochu i kukurydzy są niepełnowartościowe.
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
oraz β.
Na schemacie przedstawiono porównanie struktury
a
Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Poznaniu
Materiał ćwiczeniowy z biologii
Poziom rozszerzony
5
Zadanie 8. (
2 pkt
)
Antocyjany to barwniki występujące w wakuolach komórek roślinnych. Czerwonofioletowe
zabarwienie liści kapusty czerwonej spowodowane jest obecnością duŜej ilości antocyjanów.
Uczniowie przygotowali zestaw doświadczalny złoŜony z trzech probówek, które do połowy
wypełnili drobno pociętymi skrawkami świeŜych liści kapusty czerwonej. Do pierwszej
probówki wlali roztwór kwasu octowego, do drugiej roztwór zasady amonowej, natomiast
do trzeciej wodę destylowaną. Zawartość probówek wytrząsnęli i po chwili porównali
zabarwienie zawartego w nich roztworu antocyjanów.
a)
Sformułuj problem badawczy do przedstawionego doświadczenia.
.......................................................................................................................................................
b)
Określ, która z trzech probówek stanowiła próbę kontrolną w tym doświadczeniu.
Odpowiedź uzasadnij.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 9. (
2 pkt
)
Oceń poprawność zamieszczonych w tabeli stwierdzeń, dotyczących budowy ścian
komórkowych róŜnych organizmów, wpisując do ostatniej kolumny tabeli „P” (prawda)
lub „F” (fałsz).
P/F
A.
Głównym składnikiem ściany komórkowej prokariontów są związki
białkowo-cukrowe (peptydoglikany).
Pierwotna, zbudowana głównie z celulozy, ściana komórkowa roślin
jest przepuszczalna dla wody.
B.
C.
Ściana komórkowa komórek roślinnych jest zdrewniała, kiedy między
włóknami celulozy wbudowana została lignina.
D.
Podstawowym składnikiem ścian komórkowych komórek budujących ciało
grzybów i owadów jest chityna.
Zadanie 10. (
2 pkt
)
Komórki tkanki tworzącej mięsień szkieletowy, wykazują pewne podobieństwa do komórek
mięśnia sercowego, ale ze względu na odmienną funkcję, wykazują równieŜ róŜnice
w budowie.
a) Podaj jedną wspólną cechę budowy komórek tkanki mięśniowej szkieletowej
i mięśnia sercowego.
......................................................................................................................................................
b) Podaj jedną róŜnicę w budowie komórek tych dwóch typów tkanki mięśniowej.
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • mement.xlx.pl

    • Tematy