Matura podstawowa grudzień 2005, Edukacja, Arkusze maturalne, Biologia

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
dysleksja
MATERIAŁ DIAGNOSTYCZNY
Z BIOLOGII
Arkusz I
POZIOM PODSTAWOWY
Czas pracy 120 minut
ARKUSZ I
GRUDZIEŃ
ROK 2005
Instrukcja dla ucznia
1. Sprawdź, czy arkusz zawiera 12ponumerowanych stron.
Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu zespołu
nadzorującego badanie.
2. Rozwiązania i odpowiedzi zapisz w miejscu na to
przeznaczonym przy każdym zadaniu.
3. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym
tuszem/atramentem.
4. Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraźnie przekreśl.
5. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie.
6. Podczas egzaminu możesz korzystać z ołówka i gumki
(wyłącznie do rysunków) oraz linijki.
7. Wypełnij tę część karty odpowiedzi, którą koduje uczeń. Nie
wpisuj żadnych znaków w części przeznaczonej dla
oceniającego.
8. Na karcie odpowiedzi wpisz swoją datę urodzenia i PESEL.
Zamaluj pola odpowiadające cyfrom numeru PESEL. Błędne
zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz właściwe.
Za rozwiązanie
wszystkich zadań
można otrzymać
łącznie
50 punktów
Życzymy powodzenia!
Wypełnia uczeń przed rozpoczęciem pracy
Wypełnia uczeń
przed rozpoczęciem
pracy
PESEL UCZNIA
KOD UCZNIA
2
Materiał pomocniczy do doskonalenia nauczycieli w zakresie diagnozowania, oceniania i egzaminowania
Biologia – grudzień 2005 r.
Zadanie 1. (
2 pkt
)
Budowa określonych struktur w organizmie człowieka ma związek z pełnionymi przez nie
funkcjami.
Uzupełnij puste rubryki w poniższej tabeli, wpisując brakujące informacje.
Lp.
Nazwa elementów
strukturalnych
w organizmie człowieka
Pełniona funkcja
Adaptacja w budowie
do pełnionej funkcji
1. Mięśnie szkieletowe
Obecność struktur
kurczliwych (miofibryli)
2. Płuca
Duża liczba cienkościennych
pęcherzyków płucnych
3. Układ pokarmowy
Wchłanianie składników
pokarmowych
4. Czerwone krwinki
(erytrocyty)
Obecność hemoglobiny
Zadanie 2. (
2 pkt
)
Wydzieliny gruczołów trawiennych wprowadzane są do różnych części przewodu
pokarmowego.
Podaj nazwy dwóch gruczołów uchodzących przewodami do dwunastnicy oraz określ
rolę wydzieliny każdego z nich w procesie trawienia pokarmu.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 3. (
2 pkt
)
Poniżej przedstawiono schematy przekrojów poprzecznych przez tętnicę (A) i żyłę (B).
błona zewnętrzna
(tkanka łączna)
błona środkowa
(tkanka mięśniowa)
śródbłonek
A
B
Na podstawie porównania schematów opisz jedno podobieństwo i jedną różnicę
w budowie
ścian
tętnicy i żyły.
Podobieństwo: ..............................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Różnica: .......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
błona środkowa
(tkanka mięśniowa)
Materiał pomocniczy do doskonalenia nauczycieli w zakresie diagnozowania, oceniania i egzaminowania
3
Biologia – grudzień 2005 r.
Zadanie 4. (
1 pkt
)
W usuwaniu zbędnych i szkodliwych produktów przemiany materii z organizmu
dootoczenia, poza układem wydalniczym, uczestniczą też inne struktury organizmu
człowieka.
Wymień taką strukturę i przypisz jej rodzaj (rodzaje) wydalanych produktów
przemiany materii.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 5. (
2 pkt
)
Poniżej przedstawiono w sposób schematyczny elementy składowe szkieletu człowieka.
odcinek ............................
odcinek ............................
odcinek ............................
odcinek ............................
Uzupełnij opis rysunku o nazwy wskazanych czterech odcinków kręgosłupa.
Zadanie 6. (
2 pkt
)
Poniższymi rysunkami w sposób uproszczony przedstawiono budowę miofibryli z włókna
mięśnia poprzecznie prążkowanego (I) i ich zmiany w czasie skurczu (II – rozkurcz,
III – skurcz).
II
III
Zdolność włókien mięśniowych do skurczu wynika z ich szczególnej budowy. W obrębie
włókna mięśniowego przebiegają miofibryle ułożone do siebie równolegle. Podstawową
jednostkę kurczliwą, zwaną sarkomerem, tworzy odcinek miofibryli między dwiema
wstawkami (jedną z nich oznaczono literą Z). Wnętrze sarkomeru wypełniają włókienka
białkowe zbudowane głównie z dwóch rodzajów białek – aktyny i miozyny. Podczas skurczu
nici aktyny przemieszczają się w kierunku środka sarkomeru.
Na rysunku I zaznacz klamrą część włókna odpowiadającą sarkomerowi,
a na rysunku III zaznacz położenie miozyny i aktyny.
I
4
Materiał pomocniczy do doskonalenia nauczycieli w zakresie diagnozowania, oceniania i egzaminowania
Biologia – grudzień 2005 r.
Zadanie 7. (
2 pkt
)
Ucho jest jednym z narządów zmysłów zapewniających kontakt organizmu z otoczeniem.
Przedstaw przystosowanie w budowie ucha środkowego do przenoszenia fal
dźwiękowych z ucha zewnętrznego do wewnętrznego.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 8. (
2 pkt
)
W momencie przypadkowego dotknięcia gorącej powierzchni zaobserwujemy cofnięcie ręki,
zarówno u rocznego dziecka, jak i u osoby dorosłej.
Podaj nazwę rodzaju odruchu, którego przykładem jest opisana reakcja. Odpowiedź
uzasadnij jednym argumentem.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 9. (
2 pkt
)
Przejawem homeostazy (warunku zdrowia organizmu) jest między innymi utrzymywanie
wahań temperatury ciała człowieka w wąskich granicach. Jest to możliwe dzięki
współdziałaniu różnych struktur organizmu.
Przedstaw mechanizm pozbywania się nadmiaru ciepła z organizmu człowieka
przy udziale:
a) układu krwionośnego.
b) gruczołów potowych.
a)
..................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
b)
..................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 10. (
1 pkt
)
Pierwszy etap rozwoju zarodkowego człowieka (bruzdkowanie) charakteryzuje się częstymi
podziałami komórkowymi. Między kolejnymi podziałami dochodzi do wzmożonej syntezy
między innymi DNA i białek.
Podaj, dzięki jakiemu procesowi, mimo wzmożonej syntezy DNA, komórki zarodka
człowieka pozostają diploidalne.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Materiał pomocniczy do doskonalenia nauczycieli w zakresie diagnozowania, oceniania i egzaminowania
5
Biologia – grudzień 2005 r.
Zadanie 11. (
2 pkt
)
Pewne białko A jest kodowane przez 243 triplety (kodony), a białko B – przez 243
nukleotydy.
Podaj, która cząsteczka białka (A czy B) będzie zbudowana z większej liczby
aminokwasów. Odpowiedź uzasadnij jednym argumentem.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 12. (
1 pkt
)
Zdrowy styl życia, prawidłowe odżywianie, dbałość o własną sylwetkę i kondycję są coraz
powszechniejsze.
Oto lista wybranych zaleceń zdrowego odżywiania się człowieka:
I - dbaj o różnorodność spożywanych produktów,
II - wypijaj codziennie co najmniej dwie duże szklanki mleka,
III - spożywaj zarówno białko roślinne, jak i zwierzęce,
IV - spożywaj tłuszcze (szczególnie zwierzęce) z umiarem,
V - zjadaj codziennie warzywa i owoce,
VI - nie objadaj się słodyczami,
VII - ograniczaj spożycie soli.
Zaznacz odpowiedź (spośród A, B, C, D) uwzględniającą dwa z powyższych zaleceń,
których przestrzeganie bezpośrednio zapobiega otyłości.
A.
I, II
B.
IV, VI
C.
III, V
D.
VI, VII
Zadanie 13. (
2 pkt
)
Nieprawidłowe odżywianie się może sprzyjać powstawaniu różnych schorzeń. Poniżej
literami oznaczono rodzaje schorzeń, a cyframi – niedobory określonych składników diety.
A – anemia (niedokrwistość)
I – niedobór witaminy A
B – krzywica u dzieci (odwapnienie kości)
II – niedobór witaminy C
D – szkorbut (uszkodzenie dziąseł, wypadanie zębów)
IV – niedobór jodu
V – niedobór żelaza
Każdemu z rodzajów schorzenia przyporządkuj składnik, którego niedobór może
sprzyjać powstawaniu tego schorzenia.
A -
........
B -
........
C -
........
D -
........
C – zaburzenie widzenia (szczególnie o zmroku)
III – niedobór witaminy D
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • mement.xlx.pl

    • Tematy