Manualny dobór parametrów ...

Manualny dobór parametrów ekspozycji, ZACHOMIKOWANE#, Doc, FOTO

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Manualny dobór parametrów ekspozycji
Na pierwszy ogień rzeczy oczywiste – zdjęcie jest efektem reakcji materiału światłoczułego
na światło wpadające przez obiektyw do wnętrza aparatu. Kiedyś materiałem tym była
zazwyczaj klisza, dziś – cyfrowa matryca. Zasada działania pozostała jednak praktycznie
identyczna. Dlatego właśnie w modelach czysto manualnych, należało dobrać odpowiednie
ustawienie trzech parametrów: czasu otwarcia migawki, wartości przysłony czułości kliszy
(matrycy światłoczułej), żeby wskazówka wbudowanego we wnętrze aparatu światłomierza
pozostała na swoim miejscu - czyli aby wskazywała
zero. Jeśli wskazówka odchylona była w kierunku
plusa lub minusa, to zdjęcie było odpowiednio
prześwietlone lub niedoświetlone, co wiązało się z
koniecznością dostosowania ustawień. Jest to
zwiÄ…zane z kilkoma elementami aparatu - konstrukcjÄ…
(P)Program z fleksjÄ…, (S)Preselekcja
czasu, (A)Preselekcja przysłony, (M)Tryb
manualny
obiektywu, migawkÄ… (a konkretnie czasem jej
otwarcia), oraz wrażliwością elementu
światłoczułego.
Obiektyw
Idąc "od frontu" aparatu na pierwszy ogień pójdzie budowa obiektywu. Sprzęt ten jak nic
innego potwierdza racje tych, którzy obstają za falową naturą światła. W odróżnieniu od
wody, światło nie jest w stanie przepłynąć przez ukryte szczeliny w aparacie, dlatego jeśli
padnie na przeszkodę to poza możliwością odbicia się od powierzchni ma dość zawężone pole
manewru. Dlatego właśnie obiektyw staje się odpowiednikiem bardzo szczególnej "studni",
która w zależności od kąta padania światła i ilości jego źródeł może mieć dno oświetlone lub
pogrążone w mroku. Innym czynnikiem, który ma wpływ na ilość światła docierającego do
dna studni jest jej głębokość. Dlatego właśnie długie obiektywy typu tele (czyli "głębokie
studnie") są najczęściej "ciemne", zaś obiektywy szerokokątne, czyli bardzo krótkie – "jasne".
Kolejnym elementem, który ma wpływ na ilość światła wpadającego przez obiektyw jest
przysłona. Pełni ona bardzo istotną rolę, gdyż od wielkości jej otworu zależy głębia ostrości.
W skrócie - im tak zwany otwór względny jest mniejszy, tym większy zakres odległości z
strona 1 / 4
Manualny dobór parametrów ekspozycji
przodu i tyłu punktu ostrzenia wyjdzie ostry na fotografii. Oczywiście nie ma róży bez
kolców - mniejszy otwór przysłony to kolejne ograniczenie ilości światła wpadającego do
obiektywu. Jednak jako że ustawienie odpowiedniej głębi ostrości to jeden z kluczy do
wykonywania dobrych fotografii, czasem trzeba poświęcić trochę światła i zmniejszyć otwór.
Jak w takiej sytuacji przeciwdziałać niedoświetleniu zdjęcia opiszemy pod koniec artykułu.
Na razie istotne jest to, że zwiększenie rozmiaru otworu względnego "o jedną przysłonę"
zwiększa powierzchnię nieosłoniętą dokładnie dwukrotnie.
Migawka
Niezależnie od ustawienia obiektywu, żadne światło nie
dostanie się do wnętrza aparatu jeśli nie zostanie otwarta
migawka. Jako że materiały światłoczułe mają bardzo
wysoką wrażliwość na światło, czasy jej otwarcia
najczęściej muszą wynosić poniżej jednej sekundy. Ze
względów czysto pragmatycznych migawki ustawione są
w taki sposób, że ich kolejne czasy otwarcia wynoszą w
Migawka szczelinowa o przebiegu
pionowym, stosowana w lustrza-
nkach
przybliżeniu połowę poprzedniego. Dlatego jeśli
najdłuższy po B (czyli ręcznym otwieraniu i zamykaniu)
czas wynosi dokładnie sekundę, to kolejne stopnie będą
prezentowały się następująco: 1/2, 1/4, 1/8, 1/15 (ten i następny "przeskok" prawdopodobnie
wywołany jest naturalnym dążeniem ludzi do zaokrąglania wszystkich wartości), 1/30, 1/60,
1/125, 1/250, 1/500, a potem każdy kolejny stopień zwiększa prędkość dokładnie dwukrotnie.
Czasy otwarcia migawki zmniejszały się wraz z postępem technologicznym i o ile w Zenitach
minimalny wynosił jedną pięćsetną sekundy, to obecnie stosowane technologie pozwalają
osiągać nawet jedną ośmiotysięczną. Rzecz jasna, czas otwarcia migawki ma wpływ na ilość
światła docierającego do materiału światłoczułego. Niestety, choć długie czasy pozwalają
wpuścić duże ilości światła i wykonać fotografię nawet sceny pogrążonej w mroku, to
wszelkie przemieszczenia źródła światła (lub nawet ruch samego aparatu, analogicznie do
sytuacji pasażera pociągu, któremu wydaje się, że porusza się peron, a nie on sam). sprawiają,
że światło zaczyna padać na inny element tworząc efekt rozmazania. Dlatego długie czasy
strona 2 / 4
Manualny dobór parametrów ekspozycji
naświetlania wymagają zastosowania metod unieruchomienia sprzętu, takich jak statywy, a w
razie braku tychże - zmyślne konstrukcje z przedmiotów domowego użytku: książek,
komputerów, plasteliny i wielu wielu innych. Ludzka kreatywność w tym zakresie zdaje się
nie mieć granic.
Materiał światłoczuły
Czyli klisza lub matryca. Od jej czułości (wyrażanej
w systemie ISO, lub dawnie ASA) zależy
wrażliwość na padające światło. Podobnie jak we
wszystkich wymienionych powyżej przypadkach,
kolejne stopnie tej wrażliwości łączy mnożnik x2 - a
więc zaczynając od wartości używanej do
przeciętnych zastosowań domowych, ISO 100,
kolejne czułości wynoszą 200, 400, 800, 1600 etc.
Każda kolejna czułość charakteryzuje się dwukrotnie większą wrażliwością na padające
światło. Dlatego klisza o czułości ISO 100 będzie wymagała dwukrotnie dłuższego czasu
wystawienia na światło niż błona o czułości ISO 200. Także tutaj konieczne są jednak
kompromisy - każda zmiana czułości na wyższą pociąga za sobą spadek jakości
wykonywanych zdjęć. Dlatego o ile przy czułości ISO 1600 można już wykonywać zdjęcia w
słabo oświetlonych pomieszczeniach, to uzyskane fotografie będzie cechowała duża
ziarnistość. Żeby móc naocznie przekonać się jak wyglądają takie fotografie wystarczy
poszukać w internecie starych zdjęć prasowych. Naturalnie postęp technologiczny i tutaj
sprawił, że najbardziej ziarniste zdjęcia z dostępnych obecnie materiałów (głównie matryc) i
tak biją na głowę "najczystsze" zdjęcia z lat trzydziestych.
Jak to wszystko ma siÄ™ do siebie?
Jako że konkretna wartość otworu względnego przysłony we wszystkich dostępnych na rynku
obiektywach daje identyczną powierzchnię, bardzo łatwo jest dobrać taki czas, który zapewni
odpowiednie doświetlenie kliszy, niezależnie od używanego modelu aparatu i obiektywu.
Najważniejsza zasada: jeśli przymykacie przysłonę o jedną pełną wartość, to o tyle musicie
strona 3 / 4
Manualny dobór parametrów ekspozycji
zwiększyć czas otwarcia migawki (i vice versa). Robimy to w celu zrekompensowania straty
światła z jednej strony, wywołanej ograniczeniem z drugiej. Innymi słowy: jeden skok - jedna
przysłona.
Przykład:
Jeśli nasza lustrzanka ustawiona jest na czułość ISO 200, a ustawienie przysłony na 4,0 przy
czasie 1/60 sekundy daje zdjęcie prześwietlone (załóżmy, że o jedną wartość przysłony, czyli
+1EV ), to mamy trzy możliwości postępowania:
• Zmniejszamy otwór przysłony do wartości 5,6 (zwiększamy wartość przysłony z 4.0
do 5.6, co zmniejsza ilość wpadającego światła o -1EV) – uzyskujemy poprawnie
naświetlone zdjęcie i większą głębię ostrości.
• Zwiększamy prędkość migawki do wartości 1/125 sekundy – uzyskujemy poprawnie
naświetlone zdjęcie ale zarazem mniej dynamiczne (bardziej ostre, jeśli fotografowany
obiekt siÄ™ porusza).
• Zmniejszamy czułość do wartości ISO 100 – uzyskujemy poprawnie naświetlone
zdjęcie bez zmian w głębi ostrości i dynamice fotografii.
strona 4 / 4
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

mement.xlx.pl