Matura z biologii - marzec 2008 - Arkusz II - odp, MATURA - Biologia, Arkusze maturalne

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Przykładowy zestaw zadań z biologii
Odpowiedzi i schemat punktowania – poziom podstawowy
1
ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA
POZIOM ROZSZERZONY
Zasady oceniania
• Za rozwiązanie zadań można uzyskać maksymalnie 60 punktów.
• Model odpowiedzi uwzględnia jej zakres merytoryczny, ale
nie jest ścisłym wzorcem
sformułowania
(poza odpowiedziami jednowyrazowymi i do zadań zamkniętych).
• Za odpowiedzi do poszczególnych zadań przyznaje się
wyłącznie pełne punkty
.
• Za zadania zamknięte, w których udzielono odpowiedzi więcej niż wynika to z polecenia
należy przyznać
zero punktów
.
• Za zadania otwarte, za które można przyznać tylko jeden punkt, przyznaje się punkt
wyłącznie za odpowiedź w pełni poprawną.
• Za zadania otwarte, za które można przyznać więcej niż jeden punkt,
przyznaje się tyle
punktów, ile prawidłowych elementów odpowiedzi,
zgodnie z wyszczególnieniem
w modelu, przedstawił zdający
.
• Jeżeli podano więcej odpowiedzi (argumentów, cech itp.) niż wynika to z polecenia
w zadaniu,
ocenie podlega tyle kolejnych odpowiedzi (liczonych od pierwszej), ile jest
w poleceniu.
• Jeżeli podane w odpowiedzi informacje świadczą o
braku zrozumienia
omawianego
zagadnienia i zaprzeczają udzielonej prawidłowej odpowiedzi lub zawierają
błąd
merytoryczny,
odpowiedź taką należy ocenić
na zero punktów
.
Uwagi do zapisu modelu:
•
Odpowiedzi alternatywne
(tylko jedna z nich podlega ocenie)
oddzielone są od siebie
ukośnikami (/), np.: ruch kończyn /ruch i
w ocenie są równoważne.
•
Sformułowanie zapisane w nawiasach
nie jest wymagane
w odpowiedzi. Jego
umieszczenie w odpowiedzi nie ma wpływu na ocenę.
Numer
zadania
SCHEMAT OCENIANIA
Maksymalna
punktacja
za zadanie
1.
a) Za podanie prawidłowej kolejności struktur – 1 pkt.
Poprawna odpowiedź: 4, 2, 3, 1, 6, 5.
b) Za podanie numeru struktury, będącej receptorem – 1 pkt.
Poprawna odpowiedź: 5.
2
Za określenie poprawnej zależności – 1 pkt.
Przykład odpowiedzi:
Ze wzrostem średnicy włókien rdzennych rośnie szybkość przewodzenia
impulsów nerwowych / im większa średnica włókien, tym szybciej
przewodzone są impulsy nerwowe.
2.
1
Za poprawne opisanie osi wykresu z podaniem jednostek – 1 pkt.
Poprawna odpowiedź:
X – średnica włókien nerwowych [µm],
Y – szybkość przewodzenia impulsów nerwowych [m / sek],
Za poprawne wyskalowanie osi, zaznaczenie punktów i narysowanie krzywej
– 1 pkt.
3.
2
2
Przykładowy zestaw zadań z biologii
Odpowiedzi i schemat punktowania – poziom podstawowy
Przykład wykresu:
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
1 1,2 1,4 1,6 1,8 2
średnica włókien nerwowych (mikrometry)
4.
Za prawidłowe wpisanie trzech znaków – 1 pkt.
A- minus (-), B- minus (-), C- plus (+).
1
Za poprawne przyporządkowanie – 1 pkt.
Poprawna odpowiedź:
1. – B, 2. – C.
5.
1
6.
a) Za poprawne trzy przyporządkowania składnika ściany komórkowej
do grupy organizmów – 1 pkt.
Prawidłowa odpowiedź: A – mureina, B – chityna, C – celuloza.
b) Za podanie jednej funkcji ściany komórkowej roślin – 1 pkt.
Przykłady odpowiedzi:
Ściana komórkowa
− nadaje / utrzymuje kształt komórki.
− ochrania protoplast (przed uszkodzeniami mechanicznymi).
− chroni komórkę przed pęknięciem.
− chroni (częściowo) przed wnikaniem drobnoustrojów.
2
Za podanie nazwy i roli każdej z dwóch struktur po1 pkt.
Przykład odpowiedzi:
Lp. Nazwa struktury
Rola w utrzymaniu autonomii
7.
2
1.
DNA
koduje własne białka (chloroplastów) /
umożliwia podział chloroplastów
2.
rybosomy
stanowią miejsce syntezy własnych
białek (w chloroplastach)
8.
a) Za prawidłowe określenie rodzaju podziału – 1 pkt.
Poprawna odpowiedź:
mejoza / podział redukcyjny.
b) Za prawidłowe podanie
jednej
z dwóch możliwych części wykresu
wraz
z wyjaśnieniem
– 1 pkt:
− etap C – następuje redukcja / zmniejszenie liczby chromosomów,
− etap D – redukcja ilości DNA do 1C / liczba chromosomów zredukowana
/ zmniejszona o połowę,
− etap C i D – następuje redukcja liczby chromosomów.
2
9.
Za poprawne zaznaczenie komórki C wraz z uzasadnieniem – 1pkt.
Przykład uzasadnienia:
− komórka nabłonka ma jądro,
− pozostałe z wymienionych komórek utraciły jądro komórkowe / nie mają
jądra komórkowego.
1
10.
Za zaznaczenie odpowiedzi B – 1 pkt.
1
Przykładowy zestaw zadań z biologii
Odpowiedzi i schemat punktowania – poziom podstawowy
3
11.
Za poprawne podanie nazwy struktury komórki – 1 pkt.
Poprawna odpowiedź: (matrix / macierz)
mitochondrium
.
Za poprawne podanie nazwy związku X – 1 pkt.
Poprawna odpowiedź:
X – dwutlenek węgla / CO
2
.
2
Za poprawne wypełnienie wiersza w tabeli porównującej fotosyntezę
i oddychanie po 1 pkt.
Poprawna odpowiedź:
Porównywana cecha
Fotosynteza
Oddychanie
1.
CO
2
2.
woda
1
. związki organiczne
2.
tlen
12.
Substraty
3
1.
związki organiczne
2.
tlen
1.
CO
2
/ ATP
2.
woda / ATP
Produkty
Typ reakcji
metabolicznych
(anabolizm / katabolizm)
anabolizm
katabolizm
13.
Za poprawne podanie nazw dwóch składników siły asymilacyjnej – 1 pkt.
Poprawna odpowiedź: ATP i NADPH
2
.
1
Za prawidłowo opisaną próbę kontrolną i badawczą oraz za poprawne
określenie sposobu ustalania wyniku obserwacji po 1 pkt.
Przykłady odpowiedzi:
a) Próba kontrolna: w słoju umieścić (określoną liczbę) nasiona suche
i zakręcić go,
b) Próba badawcza: w słoju umieścić (taką samą liczbę) kiełkujące nasiona
i zakręcić go.
c) Sposób ustalania wyniku obserwacji:
Po
pewnym czasie
odkręcić słoiki i obserwować płomień na łuczywie
włożonym do każdego ze słojów) /
po pewnym czasie
wrzucić zapalone
łuczywo do obu słoików (natychmiast po odkręceniu nakrętki) i obserwować
płomień.
14.
3
15.
Za prawidłowe podanie kolejności etapów infekcji – 1 pkt.
Poprawna odpowiedź: P, S, T, Q, R.
1
Za poprawne wyjaśnienie znaczenia przystosowawczego jednej z cech
budowy rośliny do środowiska – 1 pkt.
Przykłady odpowiedzi:
− duże przestwory międzykomórkowe wypełnione powietrzem umożliwiają
roślinie unoszenie w wodzie / ułatwiają wymianę gazową / tworzą system
kanałów przewietrzających
Ù
wentylacyjnych, którymi gazy oddechowe
mogą swobodnie się przemieszczać w roślinie.
− tkanka wzmacniająca znajduje się w centralnej części rośliny, dzięki
czemu łodyga jest elastyczna / odporna na zerwanie.
16.
1
4
Przykładowy zestaw zadań z biologii
Odpowiedzi i schemat punktowania – poziom podstawowy
Za wpisanie do tabeli po jednej parze cech różniących dwa gatunki zimą i
wczesnym latem po 1 pkt.
Przykłady odpowiedzi:
Pora
roku
Cechy morfologiczne
Dąb szypułkowy
Dąb bezszypułkowy
17.
Zima
a) korona nieregularna,
(rozgałęziona)
a) korona regularna
2
Wczesne
lato
b) nasada liści ma uszka / jest
sercowato wycięta / liście w
zarysie odwrotnie jajowate
b) nasada liści jest bez uszek / jest
klinowato zbiegająca / liście w zarysie
eliptyczno jajowate
18.
a) Za poprawne określenie tendencji zmian zawartości poszczególnych
związków w nasionach – 1 pkt.
Poprawna odpowiedź:
cukry proste, sacharoza – spadek zawartości, skrobia – wzrost zawartości.
b) Za poprawne podanie związku zmian zawartości cukrów z rolą
biologiczną nasion – 1 pkt.
Przykłady odpowiedzi:
− nasiona są organem przetrwalnym / zawierającym materiały zapasowe
dla rozwijającego się zarodka, dlatego cukry proste i sacharoza są
przekształcane w skrobię / postać zapasową,
− cukry proste i sacharoza są przekształcane w skrobię, która jest
materiałem zapasowym niezbędnym w czasie kiełkowania.
2
19.
Za prawidłowe zaznaczenie każdego z dwóch błędnych zdań – po 1 pkt.
Prawidłowa odpowiedź: C i E.
2
Za każde z dwóch poprawnych uzasadnień po 1 pkt.
Przykłady uzasadnień:
− ryba nie pije wody,
ponieważ
w wodzie słodkiej (środowisko
hipotoniczne)
wskutek różnicy stężeń
woda wnika do ciała,
− ryba aktywnie pobiera sole mineralne,
ponieważ
w wodzie słodkiej traci
je
wskutek różnicy stężeń
,
− ryba wydala dużo moczu (rozcieńczonego),
by
usunąć nadmiar wody
wnikającej do ciała
wskutek różnicy stężeń
.
20.
2
Za poprawne sformułowanie problemu badawczego – 1 pkt.
Przykłady odpowiedzi:
− Czy rodzaj uprawy wpływa na różnorodność fauny bezkręgowców
glebowych?
− Wpływ wybranych upraw (roślinnych) na skład gatunkowy
bezkręgowców glebowych.
21.
1
Za wybór wiersza B wraz z podaniem jednej cechy budowy – 1 pkt.
Przykłady cech budowy:
− bardzo duża pojemność żołądka,
− najdłuższe jelito w stosunku do długości ciała.
22.
1
23.
Za podanie roli sekwencji X i Y w tRNA po 1 pkt.
Poprawna odpowiedź:
X – przyłączanie / wiązanie aminokwasu / podstawienie aminokwasu.
Y
– rozpoznawanie
kodonu / miejsca
w mRNA (kodującego ten aminokwas)
/ dopasowuje się do
odpowiedniego
miejsca w mRNA / wiąże się z mRNA
w jego
odpowiednim
miejscu.
2
Przykładowy zestaw zadań z biologii
Odpowiedzi i schemat punktowania – poziom podstawowy
5
24.
Za poprawne wyjaśnienie – 1 pkt.
Przykłady odpowiedzi:
− Po wprowadzeniu prawidłowego genu do komórki nastąpi jego ekspresja,
dzięki czemu nastąpi wytwarzanie brakującego białka / czynnika VIII
(i krew będzie krzepnąć).
− Wprowadzony gen koduje czynnik VIII, który po ekspresji genu /
po transkrypcji (i translacji) w komórkach będzie wytwarzany
(dzięki czemu krew będzie mogła krzepnąć).
1
Za poprawne zaznaczenie wszystkich alleli na każdej z dwóch par
chromosomów po 1 pkt.
Przykłady zaznaczeń:
25.
2
26.
Za opis
sposobu
i
efektu
działania restryktazy i ligazy po 1 pkt.
Przykład odpowiedzi:
− Restryktaza
rozcina
cząsteczki DNA (w obrębie rozpoznawanej
sekwencji nukleotydów ), w wyniku czego powstają tzw. lepkie końce /
wystające, jednoniciowe fragmenty w rozciętych cząsteczkach DNA.
− Ligaza
łączy
fragmenty (różnych) cząsteczek DNA, w wyniku czego
powstaje zrekombinowane DNA.
2
27.
Za prawidłowe określenie wszystkich genotypów osoby I.1 oraz II.3 po 1 pkt.
Poprawna odpowiedź:
Genotyp I.1: I
A
i, I
B
i,
ii
Genotyp II.3: I
A
i
2
a) Za prawidłowe podanie przybliżonego zakresu zmienności cechy
w każdej populacji w pokoleniu N – 1 pkt.
Poprawna odpowiedź:
zakres zmienności cechy: I. 5 cm – 10 cm, II. 5 cm – 8,5 cm / 9 cm.
b) Za poprawne podanie populacji wraz z uzasadnieniem – 1 pkt.
Poprawna odpowiedź:
Populacja II, ponieważ w pokoleniu potomnym zmienił się zakres
zmienności cechy / rozkład częstości cechy wysokości / nastąpiło
przesunięcie wartości średniej wysokości.
28.
2
Za poprawną ocenę wraz z uzasadnieniem – 1 pkt.
Przykład odpowiedzi:
Rozmnażanie to nie prowadzi do zmienności o znaczeniu ewolucyjnym,
ponieważ przy rozmnażaniu wegetatywnym nie następuje wymiana materiału
genetycznego / osobnik potomny powstaje z fragmentu osobnika
macierzystego / osobnik potomny jest kopią macierzystego (pomijając
możliwość losowych mutacji w niektórych komórkach) osobnik potomny
zwykle ma identyczny materiał genetyczny jak osobnik macierzysty
(przy braku mutacji).
29.
1
Za poprawne zaznaczenie pary narządów analogicznych zwierząt i roślin
po 1 pkt.
Poprawna odpowiedź: B i E.
30.
2
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • mement.xlx.pl

    • Tematy