Matura 2009 Biologia Podstawowy

Matura 2009 Biologia Podstawowy, Matura, Biologia, 2009

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
ARKUSZ ZAWIERA INFORMACJE PRAWNIE CHRONIONE DO MOMENTU
ROZPOCZĘCIA EGZAMINU!
Miejsce
na naklejkę
MBI-P1_1P-092
EGZAMIN MATURALNY
Z BIOLOGII
MAJ
ROK 2009
POZIOM PODSTAWOWY
Czas pracy 120 minut
Instrukcja dla zdającego
1. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 15 stron
(zadania 1 – 29). Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu
zespołu nadzorującego egzamin.
2. Odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym przy każdym
zadaniu.
3.Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym
tuszem/atramentem.
4. Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraźnie przekreśl.
5. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie.
6. Podczas egzaminu możesz korzystać z linijki.
7. Na karcie odpowiedzi wpisz swoją datę urodzenia i PESEL. Nie
wpisuj żadnych znaków w części przeznaczonej dla
egzaminatora.
Za rozwiązanie
wszystkich zadań
można otrzymać
łącznie
50 punktów
Życzymy powodzenia!
Wypełnia zdający przed
rozpoczęciem pracy
KOD
ZDAJĄCEGO
PESEL ZDAJĄCEGO
2
Egzamin maturalny z biologii
Poziom podstawowy
Zadanie 1.
(3 pkt)
Na schemacie przedstawiono budowę układu pokarmowego człowieka.
A
B
C
a) Podaj literę i nazwę odcinka przewodu pokarmowego, w którym występują bakterie
symbiotyczne.
.......................................................................................................................................................
b) Wymień dwie funkcje tego odcinka.
1.
.................................................................................................................................................
2.
.................................................................................................................................................
Zadanie 2.
(1 pkt)
Poniższy schemat przedstawia uproszczony przekrój poprzeczny przez jelito – jeden
z odcinków przewodu pokarmowego człowieka.
Podaj nazwę odcinka jelita przedstawionego na powyższym schemacie oraz nazwę
elementu jego budowy, który umożliwia tę identyfikację.
Jest to: ............................................, ponieważ posiada ..............................................................
Egzamin maturalny z biologii
Poziom podstawowy
3
Zadanie 3.
(3 pkt)
Trawienie złożonych związków organicznych zawartych w pokarmach wymaga określonych
warunków.
Określ warunki konieczne do prawidłowego przebiegu trawienia tłuszczów
w
dwunastnicy
, uwzględniając:
a) nazwę enzymu
.......................................................................................................................................................
b) odczyn środowiska, w którym działa enzym trawiący tłuszcze
.......................................................................................................................................................
c) nazwę wydzieliny (produkowanej w wątrobie) ułatwiającej trawienie tłuszczów.
.......................................................................................................................................................
Zadanie 4.
(1 pkt)
Na śniadanie uczeń zjadł posiłek złożony wyłącznie z węglowodanów (skrobi i sacharozy).
Zaznacz informację, która prawidłowo opisuje trawienie
wyżej wymienionego posiłku
.
A.
Większa część tego posiłku nie ulegnie strawieniu, ze względu na brak odpowiedniego
enzymu trawiennego w przewodzie pokarmowym człowieka.
B.
Trawienie zachodzić będzie stopniowo, we wszystkich odcinkach przewodu
pokarmowego, aż po jelito cienkie.
C.
Trawienie tego posiłku zachodzić będzie głównie w żołądku, ze względu na obecność
specyficznych enzymów.
D.
Trawienie zachodzić będzie tylko w tych odcinkach przewodu pokarmowego, w których
jest środowisko obojętne lub zasadowe.
Zadanie 5.
(1 pkt)
Ważnym posiłkiem jest pierwsze śniadanie. Powinno ono pokrywać nieco ponad jedną trzecią
całodziennego zapotrzebowania na energię i składniki pokarmowe. W Polsce głównym
posiłkiem jest zwykle obiad. Kolacja nie powinna przekraczać 1/4 wartości całodziennej racji
żywieniowej.
Wykresy przedstawiają możliwe udziały trzech głównych posiłków w całodziennym
zapotrzebowaniu człowieka na składniki pokarmowe.
śniadanie
obiad
kolacja
30%
25%
25%
35%
35%
35%
35%
40%
40%
1
2
3
Na podstawie tekstu zaznacz wykres (1, 2 lub 3), który obrazuje prawidłowy udział
poszczególnych posiłków w całodziennym zapotrzebowaniu człowieka na składniki
pokarmowe.
Nr zadania
1a
1b
2.
3.
4.
5.
Wypełnia
egzaminator!
Maks. liczba pkt
1
2
1
3
1
1
Uzyskana liczba pkt
4
Egzamin maturalny z biologii
Poziom podstawowy
Zadanie 6.
(2 pkt)
Cholesterol wiąże się we krwi z białkami, tworząc kompleksy lipoproteinowe o dużej gęstości
(HDL) lub małej gęstości (LDL). Kompleksy te różnią się funkcjami pełnionymi
w organizmie. Nadmiar znajdującego się we krwi cholesterolu transportowany jest przez
LDL, przy czym cholesterol często przenika do ścian tętnic lub osadza się na ich wewnętrznej
ścianie.
Lipoproteiny HDL mogą chronić tętnice przed rozwojem miażdżycy, transportują bowiem
cholesterol z ich ścian do wątroby, gdzie ulega on przemianie na kwasy żółciowe.
Stwierdzono, że wysokiemu poziomowi LDL sprzyja dieta bogata w tłuszcze zwierzęce
(oprócz ryb), natomiast spożywanie tłuszczów roślinnych powoduje wzrost poziomu HDL.
Korzystając z powyższego tekstu wyjaśnij, uwzględniając obecność HDL lub LDL,
w jaki sposób spożywanie każdego z wymienionych rodzajów tłuszczów (roślinne,
zwierzęce) może wpływać na rozwój miażdżycy w organizmie człowieka.
Tłuszcze roślinne: ........................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Tłuszcze zwierzęce: .....................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 7.
(2 pkt)
W organizmie człowieka wątroba pełni różnorodne funkcje, w tym uczestniczy
w przemianach metabolicznych różnych związków.
Na schemacie przedstawiono w uproszczony sposób przemiany biochemiczne, którym
podlegają aminokwasy w wątrobie człowieka.
aminokwasy
białka osocza krwi
amoniak
ketokwasy
mocznik
cukry proste
inne aminokwasy
Podkreśl dwie funkcje wątroby w organizmie człowieka, które są zilustrowane
na powyższym schemacie.
A.
Magazynuje żelazo.
B.
Produkuje różne białka.
C.
Wytwarza żółć.
D.
Wytwarza mocznik.
E.
Produkuje ciepło.
Egzamin maturalny z biologii
Poziom podstawowy
5
Zadanie 8.
(2 pkt)
W organizmie człowieka występują różne rodzaje tkanki mięśniowej. Mięśniówkę gładką
tworzą włókna będące pojedynczymi wrzecionowatymi komórkami, z których każda zawiera
jedno centralnie położone jądro komórkowe. Filamenty w tej tkance są ułożone nieregularnie
(brak prążkowania). Mięśniówka szkieletowa (poprzecznie prążkowana) zbudowana jest
z silnie wydłużonych, cylindrycznych włókien, zawierających wiele położonych obwodowo
jąder. Miofilamenty aktynowe i miozynowe są w nich ułożone naprzemiennie.
Rys. A.
Włókna mięśniówki gładkiej
Rys. B.
Włókna mięśniówki szkieletowej
Na podstawie powyższych informacji skonstruuj tabelę pozwalającą porównać włókna
mięśniówki gładkiej z włóknami mięśniówki szkieletowej, z uwzględnieniem dwóch cech:
kształtu włókien oraz rozmieszczenia w nich jąder komórkowych.
Zadanie 9.
(2 pkt)
Na schemacie przedstawiono jeden z rodzajów stawów występujących w organizmie człowieka.
Wpisz w odpowiednie miejsca informacje o przedstawionym rodzaju stawu.
a)
Rodzaj stawu: .........................................................................................................................
Zakres ruchów tego stawu: ....................................................................................................
b)
Przykład tego rodzaju stawu w organizmie człowieka: .........................................................
Nr zadania
6.
7.
8.
9a
9b
Wypełnia
egzaminator!
Maks. liczba pkt
2
2
2
1
1
Uzyskana liczba pkt
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

mement.xlx.pl