Magris Claudio - Dunaj

Magris Claudio - Dunaj, INNE

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
CLAUDIO MAGRISDUNAJCZYTELNIKWARSZAWA 1999Tytu� orygina�u w�oskiego Danubio(c) 1986 by Claudio MagrisKsi��ka wydana przy pomocy finansowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych Republiki W�oskiej,Opracowanie graficzne Maciej SadowskiRedaktorIrmina Pawelska-Jagni�tkowskaRedaktor techniczny Hanna Or�owskaKorektaIwona Rembiszewska(c) Copyright for the Polish translationby Joanna Ugniewska, by Anna Osm�lska-M�trak, Warszawa 1999(c) Copyright for the Polish editionby Sp�dzielnia Wydawnicza "Czytelnik", Warszawa 1999ISBN 83-07-02693-8Spis tre�ciKWESTIA RYNIEN (prze�. Joanna Ugniewska) ............ 71. Tabliczka 2. Donaueschingen kontra Furtwangen 3. Relacja 4. Morali�ci i mierniczy u �r�de� Brege 5. Mitteleuropa "ponadnarodowa" czy ca�kowicie niemiecka? 6. Noteentiendo l. Homunku-lus 8. Tory czasu 9. Bissula 10. �r�d�o Brigach 11. Zakrystianie z Messkirch 12. Przewodnik po SigmaringenUNIWERSALNY DUNAJ IN�YNIERA NEWEKLOWSKY'EGO(prze�. Joanna Ugniewska) ..................... 491. Uwierzy� w Ulm 2. 2164 strony i 5 kilogram�w 900 gram�w G�rnego Dunaju 3. In�ynier Neweklowsky pomi�dzy perswazj� a retoryk� 4. Murzynka znad Dunaju 5. Niemiecka idylla 6. Zdobycie Ulm 7. Z go�ymi r�kami przeciw III Rzeszy 8. Pogrzeb 9. Funt chleba 10. Na �wi�skim targu 11. Archiwista krzywd 12. Grillparzer i Napoleon 13. Spacerowa terapia 14. ZLauingen doDillingen 15. Kiczowato�� z�a 16. Pusty gr�b 17. Marieluise Fleisser z Ingolstadtu 18. Limes 19. Walhalla i r�a 20. Ratyzbo-na 21. W sali Reichu 22. Sze�� k�t�w nico�ci 23. Osio� z Niedzieli Palmowej 24. Wielkie ko�o 25. Eichmann w klasztorze 26. Podbr�dki z Yilshofen 27. W Pasawie 28. Krymhilda i Gudrun, czyli dwie rodziny 29. Nad pi�knym modrym Innem?W WACHAU (prze�. Joanna Ugniewska) ................. 1191. Nekrolog w Linzu 2. Zulejka 3. A. E. I. O. U. 4. Sztych i ci�cie 5. Smuga dymu 6. Mauthausen 7. Kropla zapomnienia 8. Kaczki w Grein 9. Tort dla arcyksi�cia 10. Kyselak 11. Wine-ta nad Dunajem 12. Godzina 10.20 13. Orze� dwug�owy i orze� bielik 14. Kierling, Hauptstrasse 187CAFE CENTRAL (prze�. Joanna Ugniewska) .............. 159l. Manekin poety 2. Dom Wittgensteina 3. �wi�ty Stefan 4. Ba-417ron�wna, kt�ra nie lubi�a Wagnera 5. Schody Strudlhofu 6. Do-rotheum 7. K�amstwa poet�w 8. Turcy pod Wiedniem 9. Plamy krwi 10. W�r�d innych wiede�czyk�w 11. Owocna praca 12. Gentzgasse 7 13. Lukacs w Wiedniu 14. Tak tylko zapyta�em IS.To, co zawsze, prosz� pana? 16. Josephinum 17. Kabaret �ycia 18. Rembrandtstrasse 35 19. Na skraju rzeczywisto�ci 20. Wiener Gruppe i striptiz 21. Karl-Marx Hof 22. Wuj Otton 23. W Muzeum Zbrodni 24. Radosne �ycie, lekka �mier� 25. Berggasse 19 26. Odyseja kosmiczna 27. Spojrzenie wstecz 28. S�owa, s�owa, s�owa 29. Eckhartsau 30. Karnuntum 31. Mniejszo��, kt�ra nie chce asymilacji 32. Tam, gdzie jest Haydn, nie mo�e si� sta� nic z�ego 33. Bardziej tragiczne i chlubneZAMKI IDREYENICE (prze�. Anna Osm�lska-M�trak) ........ 211l. Pod Czerwonym Rakiem 2. Gdzie s� nasze zamki? 3. Mroczny przedmiot po��dania 4. Na ka�dego przyjdzie pora S.Pewnanad-dunajska proletariacka niedziela 6. Cmentarze na ulicy 7. W Tatrach 8. Antykwariat, �ycie i prawoPANONIA (prze�. Anna Osm�lska-M�trak) ............... 2351. U wr�t Azji? 2. Przebrany kr�l 3. Kocsis 4. G�sienice na �niegu 5. W b�ocie Panonii 6. Sm�tnie madziarski 7. Cesarskie popiersie pod schodami 8. Karczmarze z Vacu 9. Szentendre 10. Lody w Budapeszcie 11. Grobowiec po�r�d r� 12. Epika, powie�� i kobiety 13. Europa �rodkowa i antypolityka 14. Dwa telegramy 15. Krzywoliniowe o�wiecenie 16. Biblioteka nad Dunajem 17. Kawa�ek Stalina 18. Kalocsa 19. Epilog w Baja 20. Wino z Peczu 21. Fa�szywy car 22. Skrzypce w MohaczuBABKA ANKA (prze�. Anna Osm�lska-M�trak) ............ 2851. My�le� "wieloma narodami" 2. Zielony ko� 3. M�dry asesor Tipoweiler 4. Papuga poliglotka 5. Pod popiersiem Lenaua 6. Zielona witalno�� 7. Timi�oara 8. Niemiecki los 9. Gr�b Oktaviana 10. Dwuznaczny Zeus 11. Miasto na Wschodzie 12. Transsifoanismus 13. Na Wie�y Zegarowej 14. Na kraw�dzi ciszy 15. Hipoteza dotycz�ca pewnego samob�jstwa 16. Subotica albo poezja fa�szu 17. Nowy Sad i okolice 18. Ludzie z Pogranicza 19. Werterowski stalinowiec 20. Saga belgradzka 21. Przed �elazn� Bram�NIEPEWNA KARTOGRAFIA (prze�. Anna Osm�lska-M�trak) .... l. lis meprisent les Turcs 2. Autobiografia hajduka 3. R�kopisy w Dunaju 4. Tatarzy i Czerkiesi 5. Agent Rojesko 6. Fala i ocean 7. Kwestia macedo�ska 8. Zielona Bu�garia 9. Opowiadania z418331Czerkazek 10. �wiat stworzony przez Satanaela 11. Biblia Got�w 12. Ruse 13. Muzeum patosu 14. Graffiti w Iwanowie 15. Bocianie gniazdo 16. Dom CanettiegoMATO AS (prze�. Anna Osm�lska-M�trak) ................ 3571. Na drodze z�a 2. Bogowie i placki 3. Przeniesiony kongres 4. Okno marsza�ka 5. Mahala i awangarda 6. Slot-machine poezji 7. W Muzeum Wsi 8. Hiroszima 9. Trofeum Trajana 10. Morze Czarne 11. Rycerz Tracki 12. Umar�e miasto 13. Na granicy 14. W delcie 15. In t'el mar grandoDUNAJ IPOST-DUNAJ (prze�. Joanna Ugniewska) ........-� 401Jad� na koniach daleko, daleko a� do Dunaju...Ucieczka kr�la Macieja, ludowa piosenka s�owe�skadla Marisy, Francesca i PaolaKWESTIA RYNIENl. Tabliczka"Drogi Przyjacielu,zgodnie z za��czonym projektem, wiceburmistrz Wenecji, pan Maurizio Cecconi, zaproponowa� nam zorganizowanie wystawy na temat: "Architektura podr�y: historia i utopia hoteli". Przewidujemy jej otwarcie w Wenecji. Wiele instytucji i organizacji zaj�oby si� stron� finansow�. Je�li jest Pan zainteresowany wsp�prac�..."To serdeczne zaproszenie, otrzymane kilka dni temu, nie jest skierowane do konkretnego adresata, nie wymienia osoby ani os�b, do kt�rych si� zwraca. Poryw emocji, kt�remu patronuje Instytucja Publiczna, przekracza to, co jednostkowe, by ogarn�� to, co og�lne, a wi�c ludzko��, lub przynajmniej rozleg�� i p�ynn� wsp�lnot� ludzi wykszta�conych i inteligentnych. Za��czony projekt - u�o�ony przez profesor�w z Tybingi i Padwy, zgodnie z rygorystyczn� logik� i wyposa�ony w bibliografi� - zamierza sprowadzi� do bezwzgl�dnego schematu wszystko, czego w podr�y nie da si� przewidzie�, splot i rozproszenie �cie�ek, przypadkowo�� postoj�w, niepewno�� wieczoru, asymetri� ka�dej drogi. Schemat jest szkicem statutu �ycia, je�li to prawda, �e �ycie jest podr�, jak zwyk�o si� m�wi�, i �e przebywamy na ziemi jedynie jako go�cie.Naturalnie w �wiecie zarz�dzanym i zorganizowanym na skal� planety nie ma miejsca na przygod� i tajemnic� podr�y; ju� podr�nicy Baudelaire'a, wyruszaj�cy na poszukiwanie niezwyk�o�ci i gotowi zgin�� w tej wyprawie, odnajduj� w nieznanym, mimo wszystkich nieprzewidzianych katastrof, t� sam� nud�, kt�r� pozostawili w domu. Podr�owa� to w ka�dym razie lepsze ni� nic: patrzymy przez okno poci�gu p�dz�cego w pejza�, mieszaj�c si� z t�umem, wystawiamytwarz na powiew wiatru od drzew alei i co� przep�ywa przez cia�o, powietrze przenika ubranie, nasze ja rozszerza si� i kurczy niczym meduza, troch� atramentu wyp�ywa z ka�amarza i roztapia si� w atramentowym morzu. To �agodne rozlu�nienie wi�zi, zast�puj�ce mundur pi�am�, jest raczej godzin� przerwy w szkolnym planie zaj�� ni� obietnic� wielkiego rozp�yni�cia si�, szalonego lotu, w kt�rym przekracza si� granic�. Przesadne zachcianki, m�wi� Benn, nawet wtedy gdy czujemy, jak bezlitosny lazur rozwiewa si� nad niepewn� rzeczywisto�ci�. Zbyt wielu zadowolonych i pewnych siebie wr�bit�w nauczy�o nas, �e klauzula turystycznych taryfikator�w "wliczone w cen�" obejmuje r�wnie� zrywaj�cy si� wiatr. Ale pozostaje na szcz�cie przygoda klasyfikacji i wykresu, urok metodologii; profesor z Tybingi zaanga�owany przez wiceburmistrza, �wiadom, �e proza �wiata zagra�a odysei, konkretnemu i niepowtarzalnemu do�wiadczeniu jednostki, dodaje sobie otuchy, cytuj�c na stronie trzeciej Hegla, wielkiego ucznia seminarium teologicznego w jego mie�cie, i powtarza za nim, �e metoda to konstrukcja do�wiadczenia.Ta drewniana �awka spogl�daj�ca na w�skie pasmo wody sk�ania do sympatii dla owego pedantycznego projektu, znalezionego tu� przed wyjazdem w skrzynce na listy, sympatii do skromnej sztuki ucieczki, kryj�cej si� pod arkadami jego logicznych pasa�y. Drewno ma przyjemny zapach, m�sk� osch�o�� Rycerza z samotnej doliny, Brege - czy Dunaj? - jest wst��k� z br�zu, kt�ry p�ynie, brunatny i po�yskuj�cy, a dzi�ki kilku plamom �niegu w lesie �ycie wydaje si� dniem pe�nym �wie�o�ci i powietrza, obietnic� nieba i wiatru. Szcz�liwy zbieg okoliczno�ci i przyjemne odpr�enie, by� mo�e spowodowane r�wnie� serdeczno�ci� owego zwrotu "Drogi Przyjacielu", sk�aniaj� do ufno�ci wobec �wiata, a nawet do zgody na jasno sformu�owan� przez niemieckiego koleg� w weneckim programie syntez� Heglowskiej Nauki Logiki i kategorii hoteli.Dobrze jest, aby podr� mia�a jak�� architektur� i aby mo�na by�o dorzuci� do niej kilka kamieni, cho� podr�ny nie wydaje si� by� tym, kto buduje pejza�e - to zadanie dla domator�w - lecz raczej tym, kto je demontuje i niszczy, niczym �w baron von R. z opowiadania Hoff-manna podr�uj�cy po �wiecie i kolekcjonuj�cy pejza�e. Gdy zapragn�� cieszy� si� pi�knym widokiem lub stworzy� go na nowo, kaza� pi�owa� drzewa, oga�aca� ga��zie z li�ci, sp�aszcza� wypuk�o�ci terenu,10�cina� ca�e lasy i burzy� gospodarstwa, je�li tylko zas�ania�y jaki� widok. Ale tak�e burzenie jest architektur�, dekonstrukcj� przestrzegaj�c� regu� i oblicze�, sztuk� niszczenia i ponownego tworzenia, czyli powo�ywania do �ycia nowego porz�dku: gdy usuni�ta �ciana listowia ods�ania�a nagle widok na ruiny dalekiego zamku o zachodzie s�o�ca, baron von R. zatrzymywa� si� na kilka chwil, aby kontemplowa� spektakl, kt�ry sam wyre�yserowa�, a potem rusza� po�piesznie w drog�, aby nigdy wi�cej nie powr�ci�.Ka�de do�wiadczenie jest rezultatem wytrwa�o�ci metody logicznej, r�wnie� przejrzysto�� dalekiego zachodu s�o�ca dla barona von R. albo zimowe powietrze docieraj�ce do tej �awki w ... [ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

mement.xlx.pl